W rękach naszych znajdują się znowu losy nasze i przyszłość nasza, od nas zależy jak się urządzimy.
- Wincenty Witos, z odezwy do chłopów - 1945r.
W burzliwych, najnowszych dziejach Polski niewiele było wydarzeń równie dramatycznych i bezprecedensowych jak przewrót majowy 1926 roku. Żołnierze wierni marszałkowi Józefowi Piłsudskiemu postanowili w brutalny sposób przejąć władzę w Polsce.Po trzech dniach walk, konstytucyjnie wybrany rząd na czele z premierem Wincentym Witosem podali się do dymisji. Czy tą niechlubną kartą w naszej historii zadano cios młodej demokracji, wprowadzając autorytarne rządy sanacji - Historycy są podzieleni co do oceny skutków przewrotu majowego.
W dniu 19 czerwca 2016 roku w Wierzchosławicach odbyły się obchody 90 rocznicy zamachu majowego. Uroczystość Zorganizowana została przez Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, Polskie Stronnictwo Ludowe oraz Muzeum Okręgowe w Tarnowie oddział Muzeum Wincentego Witosa.
Uroczystość połączona została z finałowa galą, podczas której ogłoszono zwycięzców ogólnopolskiego konkursu historycznego na esej pt "Zamach majowy. Cios w młodą demokracje czy ratunek dla Państwa?". Obchody zaszczycił swoją obecnością Prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz, Urząd Marszałkowski w Krakowie reprezentowali: wicemarszałek Stanisław Sorys oraz radny wojewódzki Adam Kwaśniak a starostwo powiatowe w Tarnowie - wicestarosta tarnowski Zbigniew Karciński.
Obchody rozpoczęły się tradycyjną msza świtą w której uczestniczyło ponad 30 pocztów sztandarowych. Przy akompaniamencie Orkiestry Dętej z Filipowic gm. Zakliczyn.
Uczestnicy przeszli na wierzchosławicki cmentarz pod Kaplicę W. Witosa. Przybyłych gości powitał prawnuk W. Witosa Marek Steindel, który przypomniał okoliczności przewrotu majowo z 1926 roku. Następnie prezes PSL Władysław Kosiniak-Kamysz w kliku słowach do zebranych, zaznaczył: W maju 1926 roku poniosła bez wątpienia klęskę idea wiązania ludu z państwem, wciągnięcia szerokich rzesz chłopskich i robotniczych do współrządzenia. Przegrana demokracji była klęską Polski, państwa i narodu.
Zwrócił również uwagę, że: dzisiejsza retoryka publicystyczna w dalszym ciągu, mimo, ze w warunkach nieskrępowanej suwerenności często - ze względów politycznych - "udowadnia nam", że "zamach' był potrzebny, że prawo i wolność nie są największym skarbem narodu, że nie wszyscy wobec prawa powinni być równi. W tym szczególnym dniu pamiętajmy jednak przesłanie "potęgi i państwa nie stworzy żaden największy choćby geniusz, uczynić to może cały wolny świadomy swych praw i obowiązków naród"
Jak pisał Wincenty Witos, premier obalonego zamachem majowym rządu:..".Droga rewolucyjna do zdobycia władzy nie jest konieczna tym, którzy mogą do niej dojść inną drogą. [...] marszałek Piłsudski miał możliwość bez wylania jednej kropli krwi wziąć władzę w swoje ręce, gdyż literalnie leżała ona na ulicy". Przypomnijmy, że bilans ofiar trzech dni bratobójczych walk wyniósł 379 osób.
Uczestnicy spod Kaplicy W. Witosa udali się do Centrum Kultury Wsi Polskiej, gdzie spośród laureatów konkursu, jury w składzie dr Kazimierz Bascik, dr Jan Hebda oraz dr Grzegorz Nieć wskazali następujących laureatów:
Laureaci pierwszych miejsc otrzymali atrakcyjne nagrody w postaci wyjazdu do Brukseli na zaproszenie europosłów: Jarosława Kalinowskiego oraz Czesława Siekierskiego. Zwycięzcom gratulujemy ! Partnerem przedsięwzięcia było Województwo Małopolskie.
Janusz Skicki
Muzeum W. Witosa w Wierzchosławicach