Interesy jednostek muszą zejść na drugi plan wobec interesów państwa.

- Wincenty Witos, na Kongresie PSL Piasta - 3 IV 1921 r.

Zaprzyjaźnione strony:

  • stat4u

Historia Muzeum Wincentego Witosa

Pamięć tego wybitnego polityka i męża stanu została w Wierzchosławicach uczczona na trwałe. W miejscach, w których żył i pracował Wincenty Witos zostało utworzone, decyzją Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 27 grudnia 1971 r., Muzeum Jego imienia. Inicjatorami i twórcami Muzeum była rodzina Wincentego Witosa: córka Julia Masiowa i jego wnukowie: Joanna Steindel i Wincenty Stawarz oraz grono bliskich współpracowników Witosa ze Stanisławem Mierzwą na czele.

Idea zorganizowania Muzeum pamiątek po wielkim przywódcy ruchu ludowego w Polsce i trzykrotnym premierze II RP powstała znacznie wcześniej niż formalna uchwała powołująca Muzeum. Już bowiem w latach 60-tych, spotykający się u Grobu Witosa działacze ludowi, wywodzący się głównie z "witosowego" i mikołajczykowskiego" nurtu ruchu ludowego czynili starania o objęcie opieką muzealną - materialną i duchową spuściznę po Wincentym Witosie. Zgromadzeni w Wierzchosławicach, w dniu 31 października 1966 r. wspomniani działacze ludowi podjęli taką oto uchwałę, w której czytamy:

"Zebrani w bolesną 21-szą rocznicę śmierci śp. Prezesa Wincentego Witosa w Jego domu, który służył Mu za mieszkanie rodzinne, kancelarię wójta i siedzibę pierwszego w historii Polski chłopskiego Premiera Rządu - zobowiązujemy się: wielkie Jego zasługi dla Narodu i Państwa, dla wsi i chłopów polskich zachować we wdzięcznej pamięci oraz otoczyć opieką dla przekazania następnym pokoleniom, całą Jego spuściznę duchową i materialną, inicjując utworzenie Muzeum tego wielkiego Polaka i Chłopa w Wierzchosławicach."

W ślad za tym zaczęto gromadzić materiały archiwalne, dokumenty, fotografie i inne pamiątki związane z osoba Wincentego Witosa i historią ruchu ludowego, by w ten sposób tworzyć podstawę merytoryczną pod przyszłe Muzeum. Czyniono także starania, wspólnie z rodziną Witosa, by ratować przed zniszczeniem budynki gospodarstwa Witosa."

Wydarzenia "polskiego grudnia" w 1970 r. oraz "odwilż", jaka wówczas w Polsce nastała przyśpieszyły powołanie Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach. Rok po formalnym powstaniu Muzeum Witosa, inicjatorzy jego utworzenia doprowadzili do powołania Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchosławicach, organizacji działajacej na prawach stowarzyszenia, ale faktycznie będacej częścią niezależnego ruchu ludowego, którego oni sami byli niegdyś aktywnymi działaczami, spod znaku przedwojennego Stronnictwa Ludowego i powojennego Polskiego Stronnictwa Ludowego.

W ciągu blisko 30. letniej dzialalności Muzeum wraz z Towarzystwem stało się znaczącą placówką kulturalno - naukową na ziemi tarnowskiej. Przechodziło jednak różne koleje losy. W momencie powstania Muzeum w Wierzchosławicach podlegało merytorycznie Muzeum Etnograficznemu w Krakowie i Muzeum Historycznemu m. Krakowa. Jego pierwszym kierownikiem była wnuczka Witosa Joanna Steindel. W 1975 r. po reformie administracyjnej Polski i powstaniu województwa tarnowskiego utworzone zostało Muzeum Okregowe w Tarnowie, któremu podporządkowano administracyjnie i merytorycznie witosowe muzeum. Do chwili obecnej Muzeum Witosa funkcjonuje w strukturach Muzeum Okręgowego, jako jego jeden z oddziałów.